Persoonsgegevens slachtoffer niet onnodig in het strafdossier
In het strafdossier worden de persoonsgegevens van een slachtoffer gedeeld. De vraag is echter: in hoeverre is het noodzakelijk dat deze gegevens hierin staan? Wat heeft dit te maken met de uitspraak van de rechter? Het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) heeft hier onderzoek naar gedaan, in opdracht van de Raad van de rechtspraak.
Een van de conclusies en aanbevelingen van dit onderzoek is dat als persoonsgegevens van slachtoffers niet juridisch relevant zijn, het ook niet noodzakelijk is ze in het strafdossier te vermelden. Rechters hebben deze gegevens namelijk helemaal niet nodig om een beslissing te nemen. De onderzoekers zijn van mening dat irrelevante persoonsgegevens van slachtoffers buiten het strafdossier moeten blijven. Ik kan mij daar ook zeker in vinden!
Persoonsgegevens slachtoffers
Identificerende persoonsgegevens van slachtoffers zoals, naam, geboortedatum, adres, telefoonnummer, burgerservicenummer (BSN) worden vaak bij de politie automatisch in het dossier opgenomen. Ik pleit er altijd voor om de persoonsgegevens zoals adres, geboortedatum, telefoonnummer en BSN uit het dossier te halen en laat mijn cliënten mijn kantooradres invullen in plaats van hun woonadres. Dat kan alleen als je er in een vroeg stadium bij betrokken bent. Vaak gaat dit mis en staan alle gegevens al in het dossier, bij veel zaken is het absoluut niet wenselijk dat de verdachte nu ook weet waar hij/zij woont etc. Denk aan ernstige gewelds- en zedenzaken. Dit levert een extra onveilig gevoel op bij slachtoffers en leidt in sommige gevallen zelfs tot nieuwe strafbare feiten. Dit kan door het niet vermelden van deze gegevens voorkomen worden.
Uiteraard zijn er inhoudelijke redenen om wel persoonsgegevens van slachtoffers op te nemen in het strafdossier. Bijvoorbeeld om voldoende duidelijk en specifiek te omschrijven voor welk specifiek strafbaar feit de verdachte wordt gedagvaard, of in geval van een contact- en locatieverbod. De verdachte moet dan weten om wie het gaat en om welk adres. Desalniettemin moeten we af van het standaard alle persoonsgegevens in het strafdossier op te nemen.
Het onderzoek
Diverse strafdossiers zijn geanalyseerd op het gebruik van persoonsgegevens. Hieruit bleek dat de persoonsgegevens eigenlijk alleen maar worden gebruikt om een slachtoffer gedurende het strafproces te kunnen bereiken, informeren of oproepen.
Tegen persoonsgegevens in het strafdossier
Sommige rechters die zijn geïnterviewd vinden dat relevante persoonsgegevens ergens anders opgeslagen zouden kunnen worden. De niet-juridische inhoudelijke gegevens zouden volgens hen structureel weggelaten moeten worden uit het strafdossier.
Voor persoonsgegevens in het strafdossier
Echter is een ander deel van de rechters het hier niet mee eens. Zij vinden dat er al mogelijkheden ter bescherming van slachtoffers zijn en ze verwachten dat dit anders alleen maar voor extra werk gaat zorgen.
Tot slot
Er worden in het onderzoek een aantal aanbevelingen gedaan. Zo wordt aanbevolen het burgerservicenummer van het slachtoffer niet te vermelden. Dit is namelijk nooit strafvorderlijk relevant, terwijl het wel genoteerd wordt in het dossier. Dit lijkt mij ook logisch omdat hier mee gefraudeerd kan worden. Daarnaast wordt het aangeraden om standaard aan slachtoffers te vragen of zij akkoord zijn met het noemen van hun volledige naam tijdens de zitting.
Ik vind het goed dat hier een signaal wordt afgegeven dat er beter met de privacy van slachtoffers moet worden omgegaan. Verdachten worden immers wel beschermd zoals in de media (alleen voornaam), terwijl de namen van de slachtoffers voluit worden genoemd. Het lijkt mij niet al te ingewikkeld om dit te veranderen. Het belang van het slachtoffer is hier immers het belangrijkst.
