Geef slachtofferadvocaten net als strafrechtadvocaten automatisch toegang tot het digitaal dossier
Recent schreef ik dat slachtofferadvocaten net als strafrechtadvocaten automatisch toegang moeten krijgen tot het digitaal dossier. Waarom is dit zo belangrijk? Hoe gaat dat op dit moment? Lees deze blog en je komt erachter!
Opvragen processtukken
Een slachtoffer heeft op grond van art. 51b Wetboek van Strafvordering recht om op zijn verzoek kennis te nemen van de processtukken die voor het slachtoffer van belang zijn. Dit betekent in de praktijk dat het slachtoffer via zijn/haar advocaat op een bepaald moment via de mail het procesverbaal en de tenlastelegging kan ontvangen. Meestal kunnen de stukken direct verstrekt worden als de aangever/aangeefster is gehoord. Alleen als er zwaarwegende belangen zijn, kan een officier van justitie de stukken -nog- weigeren. Dit kan ook het geval zijn als de aangever/aangeefster nog moet worden gehoord als getuige of in verband met het opsporingsbelang of de staatsveiligheid. De processtukken worden echter niet altijd verstrekt als het wel mogelijk is. Wij, slachtofferadvocaten, moeten daar vaak herhaaldeijk om vragen en krijgen ze vaak (te) laat.
Waarom is de tenlastelegging belangrijk?
De tenlastelegging is erg belangrijk, want daar staat op van welk strafbaar feit (met datum en/of periode) de verdachte wordt verdacht. Vaak ontvangt het het slachtoffer pas op een heel laat moment de tenlastelegging, terwijl dit veel eerder had gemoeten (soms pas net voor de zitting). Dit is veel te laat, want een slachtoffer wordt wel geacht om tijdig een vordering benadeelde partij in te dienen, zodat alle partijen (het OM, de verdediging en de rechtbank) hier tijdig kennis van kunnen nemen. Tevens ontbreken er vaak aanvullende stukken, zoals een aanvullend procesverbaal over getuigenverhoren of andere processtukken. Bepaalde stukken worden ook onthouden, zoals medische processtukken en persoonlijkheidsrapportages. De officier van justitie bepaalt dat. Soms is het een hele strijd om processtukken te krijgen. Dit is vreemd, want deze stukken worden wel op zitting besproken. Dit dient dus mijns inziens ook veranderd te worden!
Strafrechtadvocaten hebben automatisch toegang tot het digitaal dossier
De strafrechtadvocaat krijgt al vrij snel en automatisch toegang tot het digitaal dossier van de rechtbank en het OM. Strafrechtadvocaten werken digitaal via Mijn Strafdossier. Dit webportaal, het digitaal dossier, is een gezamenlijk initiatief van het Openbaar Ministerie en de Rechtspraak. In het digitaal strafdossier, worden alle stukken geüpload die tot het strafdossier behoren, waar dus ook het slachtoffer kennis van zou moeten kunnen nemen. Slachtofferadvocaten zijn dan ook van mening dat zij ook automatisch toegang moeten krijgen tot het digitaal dossier. Nu moeten wij er vaak vele malen achteraan mailen, krijgen we de processtukken niet automatisch, soms pas heel laat (te laat) en zijn de stukken vaak niet compleet. Je komt dan op de zitting er achter dat er meer stukken zijn. Dit kan allemaal voorkomen worden als slachtofferadvocaten automatisch toegang krijgen tot het digitaal dossier net als strafrechtadvocaten.
Equility of arms
Slachtofferadvocaten beroepen zich voor slachtoffers op equility of arms. Dit beginsel is verwoord in art. 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Er moet evenwicht zijn tussen de bevoegdheden van het OM, de rechten van de verdachte, maar ook de rechten van het slachtoffer. Het slachtoffer hoort daar mijns inziens ook bij, alleen wordt het slachtoffer nog veel te vaak overgeslagen. Equility of arms klinkt als legers die met dezelfde wapens een gelijke strijd voeren, maar in de praktijk loop je als slachtofferadvocaat altijd achter de troepen aan. Je hebt niet de middelen om een gelijke strijd te voeren. Toegang tot het digitaal dossier kan dit probleem verhelpen.
Alle stukken die relevant zijn voor de vordering benadeelde partij zitten in het digitaal dossier en daarom is toegang tot het digitaal dossier, automatisch, net als de strafrechtadvocaat, een oplossing die de informatieachterstand voor het slachtoffer kan wegnemen. De slachtofferadvocaat dient ook tijdig te beschikken over de stukken omdat de officier van justitie het procesdossier samenstelt en daarin het bewijsmatereriaal opneemt. Het slachtoffer moet via zijn/haar slachtofferadvocaat kunnen nagaan of het compleet is en of alle bewijzen zijn meegenomen. Ook dit gaat nog wel eens mis. Als het slachtoffer aanvullend bewijs wil aanleveren, dan kan dit de zaak alleen maar helpen.
Meer voordelen van automatisch toegang tot het digitaal dossier: efficiency en klimaat.
Laatst vroeg een slachtofferadvocaat een digitaal dossier op bij de rechtbank. Een medewerker van de rechtbank schreef de volgende mail:
“Geachte…..
Onlangs hebben wij van de voorzitter en de advocaat generaal toestemming gekregen om het dossier aan u te verstrekken. Omdat het dossier digitaal dossier betreft, hebben wij een printopdracht uit laten voeren. Wij hebben 2 dozen met het volledige dossier aangetekend naar uw kantoor gestuurd. Wanneer u de dozen in inclusief het dossier heeft ontvangen, zou u dit dan aan ons kunnen laten weten?
Alvast bedankt!
Met vriendelijke groet,
Senior administratief medewerker
Rechtspraak “
In het kader van deze ontzettende inefficiente, onbegrijpelijke werkwijze en verspilling, welke vooral niet niet bijdraagt aan een positief effect op het klimaat, is het des te meer nodig dat slachtofferadvocaten ook automatisch toegang krijgen tot het digitaal dossier. Door slachtofferadvocaten automatisch toegang te geven tot het digitaal dossier worden de voornoemde meerdere issue’s opgelost.
