Slachtoffers moeten dezelfde rechten hebben als verdachten
Per 1 januari 2023 is het spreekrecht al uitgebreid. Maar het kan veel beter met slachtofferrechten. We staan nog op een grote achterstand ten opzichte van de verdachte.
Mogelijkheden slachtoffers blijven beperkt
Mijn ervaring is dat de mogelijkheden voor slachtoffers nog wel beperkt zijn. Zo krijgt het slachtoffer geen inzage in het volwaardige procesdossier, maar de verdachte wel. Wij krijgen het strafdossier vaak heel laat, te laat of bepaalde delen helemaal niet. Er is een digitaal strafrechtportaal waar het strafdossier wordt geüpload. Daar heeft de advocaat van de verdachte automatisch toegang toe. Er zijn geen argumenten waarom het slachtoffer daar geen (tijdig) inzage in zou mogen hebben anders dan de verdachte, op een uitzondering na. Alleen als het slachtoffer nog gehoord zou moeten worden als getuige zou het in het belang van de betrouwbaarheid van de verklaring kunnen zijn dat het procesdossier pas na het verhoord wordt verstrekt.
Slachtofferrechten in het buitenland
In veel landen zijn ze veel verder met de slachtofferrechten. Je bent als slachtoffer in Nederland geen volwaardige procespartij in het strafrecht. Dat is in Duitsland wel het geval. Dat noem je de Nebenkläger. Daar kun je ook onderzoekswensen indienen en op een aanklacht aansturen. Je mag daar bijvoorbeeld ook vragen stellen aan getuigen. Hier mogen alleen de verdachte en het OM dit. Bij de rechter-commissaris mag je als slachtofferadvocaat niks doen, je zit erbij en kijkt er naar. Je grijpt natuurlijk wel in op emoties of als het echt mis gaat. Maar dat is natuurlijk veel te beperkt allemaal. In Engeland (en veel meer landen) bestaat Private prosecution. Daar mag een burger een strafzaak starten tegen een andere burger. Daar wordt een vervolging niet gezien als alleen een taak van de overheid, maar ook een recht van burgers en slachtoffers. In Frankrijk heb je in de onderzoeksfase als slachtoffer veel rechten. Zo mag je, net als de verdachte, verzoeken doen, zoals het verzoek om een doorzoeking. Als je slachtoffer bent van verkrachting, marteling of wreedheid die gepaard is gegaan met seksuele geweldpleging, heb je als slachtoffer het recht op een besloten zitting. In Turkije is er een absoluut recht op een afschrift van het hele procesdossier. De slachtofferrechten zijn in Nederland dus nog maar zeer beperkt als je het vergelijkt.
Belangrijk voor het herstel
Deze beperking van mogelijkheden draagt niet bij aan het herstel. Dat is wel de bedoeling van het strafproces, een herstel bij alle partijen.
Voor slachtoffers en nabestaanden is erkenning, herkenning, rechtvaardigheid en herstel het belangrijkste. Dat er naar je geluisterd wordt en je serieus genomen wordt, is essentieel voor herstel. Helaas wordt dat bij het slachtoffer of nabestaande nog vaak overgeslagen. In de zittingszaal zit je bij sommige rechtbanken dan in een hoek of achter in de zaal. Dat kan in mijn ogen echt niet! Ik vind dat een slachtoffer ook een goede plek in de zittingszaal moet hebben. Het is tenslotte zijn/haar zaak. Ik ben dan ook voor uitbreiden, vastleggen en naleven van slachtofferrechten.
Wil je hier meer over weten, met mij sparren of heb je mijn hulp nodig? Stuur mij gerust een berichtje of bel op 0618878288
Er is dus nog genoeg werk te verzetten voor ons slachtofferadvocaten! Let’s go!