Het is een cruciale en langverwachte ontwikkeling in het Europese rechtssysteem, de voorgestelde uitbreiding van de rechten van slachtoffers in het strafproces. De Europese Commissie stelt in een nieuwe verscherpte slachtofferrichtlijn voor dat slachtoffers in het strafproces afdwingbare rechten krijgen, zoals in hoger beroep gaan. Afdwingbare rechten, daar wachten wij met smart op. Slachtofferrechten betekenen niets, als je ze niet kan afdwingen of als er geen sancties op staan bij niet naleven. Verdachten hebben dit namelijk wel. Daar lopen wij nu enorm tegenaan. Als slachtofferadvocaat juich ik dit voorstel dan ook van harte toe, omdat het noodzakelijk is en een hele belangrijke stap is richting een meer rechtvaardig en evenwichtig strafrechtelijk systeem.
Huidige stand van zaken
Op dit moment worden slachtoffers vaak geconfronteerd met een gebrek aan inspraak en participatie in het strafproces. Dit gebrek aan betrokkenheid heeft vaak diepgaande emotionele en psychologische gevolgen voor slachtoffers en dat werkt natuurlijk niet voordelig voor het herstel. Het voorstel van de Europese Commissie om slachtoffers meer rechten te geven is een belangrijke stap in de richting van het herstellen van het evenwicht tussen de belangen van de dader/verdachte en die van het slachtoffer. Het recht om in hoger beroep te gaan is van essentieel belang om ervoor te zorgen dat slachtoffers de kans krijgen om een rechterlijke uitspraak aan te vechten wanneer zij van mening zijn dat deze niet rechtvaardig is.
Wat verandert er nog meer?
Naast dat de slachtoffers een sterkere positie krijgen binnen het strafproces, zijn er nog meer veranderingen voorgesteld. De nieuwe richtlijn verplicht namelijk verdachten om aanwezig te zijn in de rechtszaal als het slachtoffer spreekt. Daarnaast wil de Europese Commissie dat slachtoffers voortaan dus op eigen kracht een beslissing kunnen aanvechten en daarbij niet meer afhankelijk zijn van het OM. Met een sterkere positie zijn slachtoffers niet meer volledig afhankelijk van het Openbaar Ministerie, waar regelmatig voorbij wordt gegaan aan de rechten van slachtoffers. Er komt dus een fors tandje bij aan slachtofferrechten, tenminste als het aan Brussel ligt. 💪🏽
Het is nog niet precies bekend wanneer de nieuwe wetgeving in werking treedt. Eerst moeten de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement de richtlijn goedkeuren en dan is de nationale wetgever aan zet (Nederland). Rechters mogen hier al wel mee beginnen, daar waar zij de vrijheid hiertoe hebben. Ik houd jullie op de hoogte!
Toch al nieuwsgierig naar meer informatie? Lees dan dit artikel.
